طراحی و اجرای استاندارد ساپورت پایپینگ یا ساپورت تاسیسات نقش مهمی در پایداری، پشتیبانی موقعیت و کنترل حرکت لوله ها در محل لوله کشی ایفا می کند. البته در صورتی که تمام اصول و استانداردهای ساپورت پایپینگ هنگام نصب و اجرا رعایت شده باشد. اگر ساپورت لوله یا ساپورت تاسیسات به درستی طراحی شده و به خوبی نگهداری شود، تمام بار شبکه لوله کشی را حمل کرده و در نتیجه طول عمر ساخت و ساز شما را افزایش می دهد. به همین خاطر بررسی جزئیات و استانداردهای ساپورت پایپینگ از اهمیت بالایی برای اجرای موفقیت آمیز این پروژه ها برخوردار است.
به طور کلی سیستمهای لوله کشی و تاسیساتی را میتوان از نظر کاربری به دو بخش کاملا متفاوت تقسیم کرد:
- پایپینگ یا تاسیسات صنعتی
- پایپینگ یا تاسیسات غیرصنعتی
در این مقاله به معرفی استانداردهای ساپورت پایپینگ غیر صنعتی میپردازیم.
ساپورت تاسیسات در لوله کشی دارای وظایف منحصر به فرد و مهمی می باشد. برخی از این وظایف که یک سیستم استاندارد ساپورت پایپینگ ارائه می دهد عبارتند از:
- لرزش اضافی سیستم لوله کشی را جذب می کند.
- استرس اضافی روی لوله ها که ممکن است به دلیل جابه جایی ناخواسته، افتادگی و خم شدگی لوله ایجاد شده باشد را از بین می برد.
- از حرکت نامطلوب لوله به دلیل انبساط یا انقباض جلوگیری می کند.
- تنشهای حرارتی لوله کشی که ناشی از اختلاف دما را کنترل می کند.
- بار و وزن لوله ها را به سازه اصلی ساختمان منتقل می کند.
- از انحراف ناخواسته لوله ها جلوگیری می کند.
با توجه به مزایای فوق رعایت استاندارد ساپورت پایپینگ برای پشتیبانی حداکثری از سیستم لوله‌کشی ساختمان ها و صنایع گوناگون بسیار مهم است. جهت اطمینان از اینکه سیستم ساپورت لوله ها تمامی وظایف ذکر شده را به درستی به انجام می رساند – به مدد سالها محاسبه و سعی و خطا- استانداردهای متنوعی جهت طراحی و اجرای صحیح ساپورت گذاری تدوین گردیده و در اختیار جامعه بین المللی مهندسان ساختمان قرار دارد. در این مقاله به معرفی برخی از مهمترین استانداردهای لازم در زمینه استفاده از ساپورت ها می پردازیم.
قطعا شما هم برای پشتیبانی صحیح از سیستم لوله کشی و برقکشی ساختمان ها به تجهیزاتی همچون ساپورت تاسیسات ، ساپورت لوله ، بست لوله ، رول بولت و سینی کابل در اصفهان احتیاج دارید. برای خرید انواع ساپورت های لوله کشی، چسب کاشت میلگرد و انکر بولت مکانیکی و شیمیایی با شرکت ایران فیکست تماس بگیرید.
معرفی انواع استاندارد ساپورت پایپینگ
همانطورکه اشاره شد ساپورت پایپینگ یا ساپورت لوله به صورت تجهیزات و وسایل جانبی در زمینه پشتیبانی بیشتر از پایپینگ یا همان لوله کشی کاربرد دارد که از انواع و شکل های متفاوتی برخوردار است. طراحی و اجرای این نوع ساپورت ها به دلیل اهمیت بالایی که دارد حتما مستلزم رعایت اصول و استانداردهای خاصی است که به بهینه سازی هر چه بیشتر این سیستم در حین اجرا کمک کرده و از اتلاف هزینه و انرژی جلوگیری می کند.
در ادامه اصلی‌ترین استانداردهایی که در مورد ساپورت تاسیسات در دسترس هستند، معرفی می شود. این استانداردها به دو دسته استاندارد های ملی و استانداردهای بین المللی تقسیم شده‌اند.
در قسمت اول به استانداردهای ملی ساخت ساپورت لوله میپردازیم و در قسمت بعد استانداردهای بین المللی را معرفی میکنیم.
استانداردهای ملی ساپورت لوله و تاسیسات
اولین مرجع استانداردسازی در زمینه ساخت و ساز در ایران، مقررات ملی ساختمان می باشد. این مقررات زیر نظر وزارت راه و شهرسازی تدوین شده است. بنابراین از نظر قانونی، در زمینه طراحی، ساخت و اجرای ساپورت برای لوله ها و تاسیسات ساختمان باید ابتدا به دستورالعملهای این مباحث توجه نمود و دیگر قوانین و استانداردها را در اولویت‌های بعدی قرار داد.
متاسفانه تنها قسمتی از مقررات ملی ساختمان که اختصاصاً به ساپورت گذاری لوله ها و تاسیسات ساختمان می پردازد بخش ۹ از مبحث ۱۶ است. حدود و دامنه این بخش نیز تنها به ساپورت های لوله کشی توزیع آب مصرفی و ساپورت های دفع فاضلاب بهداشتی محدود می‌شود. فایل پی دی اف مربوط به این مبحث را می میتوانید از اینجا دانلود کنید.
بعد از مقررات ملی ساختمان، استاندارد دیگری که در سطح ملی به تدوین دستورالعمل جهت طراحی و اجرای تاسیسات ساختمان پرداخته است، نشریه های سازمان برنامه و بودجه می باشد. در میان نشریه های سازمان برنامه نشریه ۱۲۸ ، نشریه ۸۲۲ و نشریه ۵۲۴ در فصولی به ساپورت گذاری تاسیسات می پردازند:
نشریه ۱۲۸ در شش جلد منتشر شده که در جلدهای اول و دوم و سوم و قسمت اول جلد ششم به تدوین قواعدی در خصوص ساپورت تاسیسات پرداخته است.
جلد اول نشریه ۱۲۸ در مورد تاسیسات گرمایی تعویض هوا و تهویه مطبوع است. فصل ۲-۲-۱۳ از این نشریه در مورد بست، تکیه گاه و آویز لوله می باشد. حدود و دامنه کار این دستورالعمل به ساپورت کانال ها و لوله کشی های مربوط به سیستم تهویه مطبوع و موتورخانه و کلیه سیستم های تولید و توزیع انرژی گرمایی به صورت بخار یا آب گرم کننده محدود می باشد
این بخش از نشریه ۱۲۸ توضیحات بسیار مفصلی در مورد نحوه طراحی ساخت و اجرای ساپورت ها دارد و می توانید فایل پی دی اف آن را از اینجا دانلود نمایید
جلد دوم نشریه ۱۲۸ در مورد تاسیسات بهداشتی و آب رسانی می باشد. فصول ۳-۲-۸-۸ و ۳-۳-۷-۹ از این نشریه در مورد ساپورت لوله های آب مصرفی و و لوله های دفع فاضلاب نوشته شده است. البته این بخش همپوشانی زیادی با مبحث ۱۶ از مقررات ملی ساختمان دارد. فایل پی دی اف این نشریه را می توانید از اینجا دانلود کنید
جلد سوم نشریه ۱۲۸ در مورد کانال کشی می باشد در بخش ۸ از این نشریه مقررات در مورد بست ها، آویزها و ساپورتهای کانالهای هوا تدوین گردیده است. می توانید فایل پی دی اف آن را از اینجا دانلود نمایید
بست لوله، آویز ، تکیه گاه و ساپورت تاسیساتی
در جلد ششم نشریه ۱۲۸ جزئیات اجرایی بسیار زیادی در مورد تاسیسات ساختمان آورده شده. در بسیاری از این نقشه ها اطلاعات مفید از نحوه اجرای ساپورتها آمده است. فصل پنجم قسمت اول اختصاصاً مربوط به بست لوله، آویز ، تکیه گاه و ساپورت تاسیساتی است می توانید فایل پی دی اف آن را از اینجا دانلود نمایید
نشریه ۸۲۲ سازمان برنامه بودجه در مورد طراحی و اجرای شبکه های اطفاء حریق بارنده (اسپرینکلر) می باشد فصل نهم این نشریه که به نحوه طراحی و اجرای ساپورت لوله های اسپرینکلر میپردازد. توضیحات بسیار مفصل و کاملی در این زمینه ارائه می‌دهد می توانید فایل پی دی اف آن را از اینجا دانلود نمایید.
و در نهایت آخرین نشریه‌ای که در این بخش به ان می پردازیم نشریه شماره ۵۲۴ سازمان برنامه و بودجه می باشد. این نشریه در مورد روش های بهسازی لرزه ای ساختمان می باشد. هرچند موضوع این نشریه مستقیماً با تاسیسات ساختمان ارتباطی ندارد اما در بخش ۳ از فصل دهم این نشریه قواعدی برای مقاوم سازی اجزاء مکانیکی و الکتریکی ساختمان آمده است. در این بخش جزئیات مهاربندی جانبی و بریسینگ ساپورت سیستم های تاسیساتی مدون گردیده و قواعدی جهت مقاوم سازی آنها آمده است. می توانید فایل پی دی اف آن را از اینجا دانلود نمایید.
تا اینجا با استانداردهای ملی در زمینه ساپورت لوله و ساپورت تاسیسات آشنا شدید. این قوانین اغلب از کدها و مقررات بین المللی اخذ شده اند و با آنها همخوانی خوبی دارند. در مواردی که این استانداردهای ملی دستور العملی مناسب کار مورد نظرتان را نداشته باشند، میتوانید به استانداردهای بین المللی رجوع کنید. برای مثال در نشریات و مقررات ملی چیزی درباره نحوه ساخت و نصب صحیح ساپورتهای سینی کابل نیامده است. در چنین مواردی لازم است از استانداردهای معتبر جهانی استفاده کنیم.
به همین منظور در قسمت دوم این مقاله به معرفی تعدادی از این استانداردها میپردازیم.